Dolegliwości związane z kręgosłupem dotykają coraz więcej Polaków – i to coraz młodszych. Wpływ ma na to m.in. nieprawidłowy styl życia oraz utrzymywanie niewłaściwej pozycji ciała. Występują różne schorzenia, które bezpośrednio dotykają kręgosłup i objawiają się bólem czy ogólnym dyskomfortem. Utrudniają one codzienne funkcjonowanie i zmniejszają komfort życia. Stąd też tak ważna okazuje się profilaktyka, regularne ćwiczenia oraz w razie konieczności odpowiednia rehabilitacja. Jak dbać o zdrowy kręgosłup?
Dlaczego kręgosłup boli?
Budowa kręgosłupa jest dość złożona. Składa się on z kręgów, pomiędzy którymi znajdują się krążki międzykręgowe nazywane dyskami. Wewnątrz umieszczony jest kanał kręgowy z rdzeniem nerwowym, natomiast na zewnątrz więzadła, torebki stawowe i mięśnie, które stabilizują całą konstrukcję.
Szacuje się, że schorzenia kręgosłupa dotykają nawet 80 proc. dorosłej populacji. Najbardziej narażone na nie są osoby pracujące przez wiele godzin dziennie przed komputerem oraz wykonujące ciężką pracę fizyczną. Często pojawiają się nie tylko dolegliwości bólowe, ale również ograniczenia ruchomości kręgosłupa.
Przyczyny bólu kręgosłupa to m.in.:
- nieprawidłowa postawa ciała,
- garbienie się,
- nieprawidłowy sposób siedzenia przy biurku,
- dźwiganie zbyt ciężkich przedmiotów,
- częste chodzenie w butach na wysokim obcasie,
- nadciągnięte mięśnie,
- ucisk nerwów,
- urazy (np. podczas wypadku samochodowego).
Najczęściej występujące problemy z kręgosłupem
Schorzeń kręgosłupa jest wiele – bez względu jednak na ich rodzaj pacjenci niemal zawsze uskarżają się na ból, a także towarzyszące mu ograniczenia ruchomości. To utrudnia im codzienne funkcjonowanie i odbiera radość z życia.
Do najczęściej występujących problemów z kręgosłupem zalicza się:
- dyskopatie krążków międzykręgowych (najczęściej w części lędźwiowej) – to „winowajca” aż 90 proc. przypadków kłopotów z kręgosłupem,
- ból odcinka piersiowego oraz szyi (również podczas kichania czy kaszlu),
- bóle głowy i potylicy podczas patrzenia w górę,
- mrowienie i zesztywnienie pleców podczas wyprostowania,
- rwa kulszowa, udowa lub ramienna (popularnie nazywane bólami korzonkowymi),
- zmiany wynikające z osteoporozy,
- zmiany zwyrodnieniowe (związane z powstawaniem osteofitów, czyli narośli kostnych na powierzchni kręgów),
- urazy kręgosłupa (złamania kręgosłupa i kręgów),
- boczne skrzywienie kręgosłupa (skolioza),
- nadmierna ruchomość stawów kręgosłupa,
- kręgozmyk (przesunięcie kręgów względem siebie),
- dysfunkcje stawów krzyżowo-biodrowych,
- nowotwory.
Jak dbać o zdrowy kręgosłup?
Zazwyczaj uwagę na zdrowie kręgosłupa zwracamy, dopiero gdy zaczynamy odczuwać dolegliwości bólowe. Często bagatelizujemy pewne symptomy, które mogą prowadzić do poważniejszych schorzeń. Warto jednak wyrobić w sobie pewne zdrowe nawyki, które pozwolą cieszyć się pełnią życia przez długi czas.
W jaki sposób możemy zadbać o kręgosłup?
- podczas pracy siedzącej należy robić sobie przerwy – w tym czasie można wykonywać lekkie ćwiczenia fizyczne,
- warto zwrócić uwagę, aby zachowywać prawidłową pozycję ciała,
- zaleca się częste korzystanie z basenów, ponieważ poczucie ciężkości ciała w wodzie jest mniejsze,
- należy utrzymać prawidłową masę ciała,
- należy dbać o to, aby dieta była bogata w wapń, magnez oraz witaminę D,
- warto zainwestować w odpowiedni materac w sypialni, ponieważ często to niewłaściwa pozycja podczas snu może powodować dolegliwości bólowe,
- podczas podnoszenia ciężarów warto przykucnąć po nie, a nie schylać się,
- zdecydowanie lepiej wybierać buty na niskim obcasie.
W głównej mierze to wyrobienie w sobie odpowiednich nawyków odpowiada za zachowanie zdrowego kręgosłupa.
Ćwiczenia na zdrowy kręgosłup
Aby cieszyć się zdrowym kręgosłupem, warto regularnie fundować sobie dawkę ćwiczeń fizycznych. Szczególnie polecane są ćwiczenia rozluźniające, rozciągające oraz wzmacniające mięśnie znajdujące się przy kręgosłupie. Pozytywny wpływ dają m.in.:
- stretching,
- fitness,
- nordic-walking,
- aktywności aerobowe (marsz, jazda na rowerze, wspomniane wcześniej pływanie).
Rehabilitacja na zdrowy kręgosłup
Jeżeli pojawią się jakiekolwiek dolegliwości bólowe lub ograniczenia ruchomości, warto udać się po pomoc do fizjoterapeuty. Osoby ubezpieczone mogą skorzystać z rehabilitacji na NFZ.
Jednym z rodzajów terapii jest rehabilitacja kręgosłupa szyjnego. W tym przypadku zazwyczaj stosowany jest masaż, ultradźwięki, krioterapia oraz elektroterapia. Rehabilitacja kręgosłupa lędźwiowego powinna być dopasowana do stopnia zaawansowania zwyrodnienia. Tutaj zastosowanie znalazły m.in. masaże, ultradźwięki, elektroterapia, laser oraz pole magnetyczne. Program leczenia powinni opracować specjaliści – ortopeda i fizjoterapeuta.
Ważnym elementem rehabilitacji pacjentów – czy to na NFZ, czy to prywatnie – są ćwiczenia indywidualne. Powinny być one dobrane w taki sposób, aby wzmocnić mięśnie oraz rozciągnąć przykurcze. Zajęcia indywidualne mają również na celu wyrobienie pewnych nawyków, które zapobiegną nawracaniu dolegliwości.
Doskonałe efekty daje także masaż leczniczy kręgosłupa. Sprawdzi się on, gdy mięśnie są osłabione, zbyt napięte lub naciągnięte. W tym przypadku warto skorzystać z pomocy wykwalifikowanego rehabilitanta, który zna tajniki anatomii ludzkiego ciała. Skutecznością odznacza się również kinesiotaping oraz metoda McKenzie.
Im wcześniej podjęte działania, tym większe szanse na szybsze zażegnanie problemów z kręgosłupem. Warto udać się na wizytę u fizjoterapeuty, który nie tylko odpowie na wszystkie pytania, ale również pomoże dopasować odpowiedni zestaw ćwiczeń. O kręgosłup naprawdę warto dbać, ponieważ będzie nam towarzyszył przez całe życie. W żadnym wypadku nie należy ignorować bólu kręgosłupa oraz ograniczeń ruchomości.
